İlk futbol kulübü Sheffield
Futbolun kuralları standardize olmaya başlarken, futbol kulüpleri de tarih sahnesindeki yerlerini almaya başlıyor. Dünyanın ilk futbol külübü olarak 1857’de kurulan Sheffield FC’yi, 1862’ye kadar Sheffield Bölgesinde kurulan 15 takım takip ediyor ve bu kulüpler Sheffield FC’ın oluşturduğu kurallara bağlı olarak Sheffield Birliği adı altında aralarında maçlar yapmaya başlıyorlardı.
1862’deCambridge Kuralları revize ediliyor ve birçok okul takımı bu yeni kurallara uymayı kabul etmiyordu. Futbolu, diğerlerine göre daha büyük ölçülere sahip bir kalede oynayan Rutland Bölgesindeki Uppingham Koleji’nin öğretmenlerinden John Charles Thring, 10 Maddeden oluşan kurallarını 1862’de “En Basit Oyun” adı altında yayınlıyor, tekme atarak sadece topa vurulabilir gibi şiddet içermeyen, oyunu bütünleyici kurallar okullardan geniş kabul görüyordu.
İlk futbol federasyonu
Art arda birçok futbol takımının kurulmasıyla yokluğu hissedilir hale gelen düzenleyici ve idari bir organın ortaya çıkışı ise, modern futbolun kurallarının ana bir çatı altında standardize edilmesi amacıyla “Football Association”ın (FA, İngiltere Futbol Federasyonu) kurulmasıyla olacaktı.
Modern futbolun kodlarını oluşturmak için 1863 Ekim’inde Londra’da yapılan FA’nın ilk toplantısına katılan Kulüpler olarak Barnes, Blackheath, Perceval House, Kensington School, the War Office, Crystal Palace, Forest, the Crusaders, Charterhouse ve No Names of Kilburn tarihe geçiyorlardı. İlk toplantıda, 1858 yılında Barnes Futbol Kulübü’nü kuran Avukat Ebenezer Cobb Morley, FA’nın ilk sekreteri olarak seçiliyor ve Kasım ayında yapılan 2. toplantıda, Morley 23 Maddeden oluşan bir kural seti taslağını katılımcılara sunuyordu. Bu kurallar seti aslında o tarihe kadar okullar, üniversiteler ve kulüplerde oynanan futbol oyununun kendilerine has kurallarının bir birleşimiydi.
Katılımcılar arasında yaşanan yoğun tartışmalar sonucunda, FA, 8 Aralık 1863’de, bundan sonra ülke genelinde tüm futbol takımları açısından bağlayıcı hale gelecek olan “Futbolun Kurallarını” yayınladı. Oyunun kurallarının ilk defa olarak genel ve bağlayıcı bir standart şekline gelmesinden sonra, topun elle tutulmasının oyunun gelişimi açısından gerekli olduğunu düşünen takımlarla önemli bir yol ayrımına gidiliyor ve sert mücadelenin yol açtığı seyir zevki yüksek oyunun “sıkıcı bir şekilde” sadece ayakla oynanmasına karşı çıkan isyancılar, kendi oyunlarının kurallarını oluşturarak kurdukları “Rugby Union” ile yeni bir spor dalını o tarihdeki Avustralya, Yeni Zelanda gibi sömürgelerine hızla yayılmak üzere İngiltere’ye armağan ediyorlardı.
Kurallar yeniden yazılıyor
FA’nın 1863’de yayınlanan ilk kurallar seti 13 Maddeden oluşuyor ve ilk defa futbol sahasının maksimum uzunluğu 200 yard (183 mt.), genişliği 100 yard (91,5 mt.), direkler arasındaki mesafe ise 8 yard (7,3 mt.) olarak belirleniyordu. Ayrıca oyuna başlayacak takımı belirlemek için yazı tura atılması, santra noktası, başlama vuruşu, golün ne şekilde geçerlilik kazanacağı, frikik ve takımların formayla maça çıkması gibi modern futbolun alfabesi sayılacak kavramlar ilk defa futbol literatürüne giriyordu.
1870’de takımlar kalecinin de eklenmesiyle birlikte 11’er kişiden oluşmaya başlıyor, 1871’de ise hakemler oyuna ilk defa dahil olarak FA kurallarının saha içerisindeki uygulayıcıları konumuna geliyorlardı. 1872’de oyunun kuralları FA tarafından yeniden yazılıyor ve kaleci ile diğer oyuncular arasındaki görev tanımları netleşerek, kaleciler kalelerini korumak üzere ellerini de kullanmaya başlıyorlardı.
İlk Futbol Turnuvası
FA, 1872’de dünyanın ilk eleme usülü düzenlenen turnuvası olan “FA Cup”ı (FA Kupası) organize ediyor ve Wanderers, Royal Engineers, Hitchin, Queens Park, Barnes, Civil Service, Crystal Palace, Hampstead Heathens, Great Marlow, Upton Park, Maidenhead ve Clapham Rovers olmak üzere 12 futbol kulübü turnuvaya katılıyordu. Her katılan kulübün İngilizlerin 21 şilin kıymetindeki eski altın parası olan 1 Gine ödemek zorunda olduğu Londra’da düzenlenen tarihin ilk FA Kupasına, Nottingham ve Sheffield gibi uzak Bölgelerin kulüpleri seyahat masraflarının yüksekliği nedeniyle katılamıyorlar ve ilk FA Kupasını kaldırmak finalde Royal Engineers’i 1-0 yenen Wanderers’a nasip oluyordu.
Futbol sınırları aşıyor
Düzenleyici organ olarak FA’nın kurulmasıyla, kuralları öncelikle okul ve kulüp takımları tarafından genel kabul görecek şekilde standardize olan bu hareketli ve ilgi çekici oyunun, az bir ekipmanla ucuz bir şekilde neredeyse her yer ve hava koşulunda her yaşdan insan tarafından rahatlıkla oynanabilmesi ön planda, 1840’lardan itibaren hızla gelişen demiryollarının, halk kitlelerinin düşük maliyetle İngiltere içerisinde seyahat etmelerini sağlaması ise geri planda, futbolun önlenemez yükselişinde önemli pay sahibi olan gerçeklerdi.
Demiryollarının getirdiği seyahat rahatlığının etkisiyle futbol, İngiltere’nin sınırlarını aşıyor, başta Birleşik Krallığı oluşturan İskoçya, İrlanda, Galler olmak üzere İngiliz denizcilerinin de katkısıyla Fransa, İspanya, İtalya ve Almanya üzerinden tüm Avrupa’ya ve o tarihlerde yüksek sayıda İngilizin yaşadığı kolonileri Avustralya ile Kanada ve Güney Amerika kıtasında demiryollarını inşa ettikleri Arjantin ile Brezilya’dan dünyanın dört bir köşesine hızla yayılıyordu. Uluslararası arenaya hızlı bir giriş yapan ve Brezilya’da hemen “güzel oyun” olarak anılmaya başlayan futbol, kısa zamanda uluslararası müsabakalara da sahne olmaya başlıyor ve dünyanın ilk milli futbol maçı, futbol topunun boyutunun FA tarafından standardize olduğu yıl olan 1872’de, İskoçya’daki Quenns Park’da, İskoçya – İngiltere arasında oynanıyor ve golsüz sona eriyordu. 1873’de kurulan İskoçya Futbol Federasyonunu, 1876’da Galler Futbol Federasyonu takip ediyordu.