FUTBOLUN TARİHSEL GELİŞİMİ
A. FUTBOLUN DÜNYADAKİ GELİŞİMİ
Basit şekilde ayak topu oyunu olarak adlandırılan futbolun tarihi milattan öncesine dayanır. Tam
olarak ne zaman ve nasıl doğduğuna dair bir bilgi olmasa da Romalıların ayak topunu şimdiki futbola
benzer şekilde, M.Ö. 600’lü yıllarda Harpastum adını verdikleri bir eğlence şekline dönüştürdükleri çoğu
kaynakta geçmektedir.
M.Ö. 2500 yıllarında Çin İmparatoru Huang-Ti’nin askerlerine, yere kakılmış iki direk arasından bir
topun geçirilmesi esasına dayanan oyun ile çeviklik idmanı yaptırdığından;
Çinli yazar Huan’ın “La Tartaria” adlı eserinde Orta Asya Türklerinin bu günün futboluna benzer bir
oyunu tapınakların avlularında kızlı erkekli oynadığından,
Çinli yazar Song Wen’e göre, yine Türklerin Orta Asya’da bulunan ve Kıvışka denilen yerde üç gün
üç gece süren şenliklerinde top oyunu oynadıklarından,
Kaşgarlı Mahmut’un “Divânü Lugati’t Türk” adlı eserinde de Orta Asya Türklerince Tepük adı altında
günümüz futboluna benzer bir oyunun oynandıklarından bahsedilmektedir.
Geniş kitleleri peşinden sürükleyen bu sporun vatanı olarak ise İngiltere gösterilir. Futbolun şu andaki
ismi İngilizce kaynaklı olup, “foot” (ayak) ve “ball” (top) kelimelerinden oluşan “football”dan gelmektedir.
Günümüzde oynanan futbol, İngiltere’de 19. yüzyıl sonlarında kurallara bağlandı. 1863’te kurulan Futbol
Birliği bu kuralları belirledi. İlk takım ise Sheffield FC oldu. Oyunda sert, acımasız ve kırıcı hareketler
yasaklandı. Bu anlayışı sürdürenler ise futbolun değişik biçimi sayılan ragbiyi geliştirdiler.
Futbol, 19. yüzyıl sonlarında İngiltere’den Avrupa’ya yayıldı. Kısa bir süre içinde de dünyanın birçok
ülkesinde oynanan bir spor haline geldi. 1904’te Uluslararası Futbol Federasyonu (FIFA) kuruldu. FIFA’nın yönetiminde, 1930’da ilk Dünya Kupası karşılaşmaları düzenlendi.